1
[ 145v ]
10.lxxxiii. IN NATALE PLURIMORUM MARTYRUM
1
In left margin: sermo sancti augustini.
.
11QVotiescumque fratres karissimi sanctorum martyrum solemnia uo
12luntarie caelebramus ; ita ipsis benigne pro nobis inter
13cedentibus expectemus a domino consequi temporalia be
14neficia ; ut ipsos martyres imitando accipere merea
15mur aeternalia bona . Ab eis enim sanctorum martyrum
16in ueritate festiuitatis gaudia caelebrantur . qui ipsorum
17martyrum exempla sequuntur . Solemnitates enim
18martyrum exortationes sunt martyriorum ; ut imitari
19aliquis non pigeat ; quod cęlebrari dilectat . Sed nos
20uolumus fratres gaudere cum sanctis ; et tamen tribulationes
21mundi nolumus sustinere cum illis . Qui ergo sanctos mar
22tyres in quantum poterit imitari noluerit ; sic et pau
23lus apostolus clamabat dicens . Si fuerimus socii pas
24sionum ; simul erimus et consolationum . Et dominus ait in
25euangelio . Si mundus uos odit ; scitote quia me prio
26rem uobis odio habuit . Recusat ergo esse . in corpore ;
27qui odium non uult sustinere cum capite quid est christus .
28Sed dicit aliquis . Et quis est qui possit beatorum martyrum
[ 146r ]
1 uestigia sequi? Huic ego respondebo . quod non solum marty
2res sed etiam ipsum dominum . cum ipsius tamen adiutorio si uo
3lumus possumus imitari . Audi ergo non me . sed dominum -
4ipsum generi humano clamantem . Discite a me . quia
5mitis sum et humilis corde . Audi et beatum petrum
6apostolum ammonentem . Christus pro uobis passus est . relinquens
7uobis exemplum . ut sequamini uestigia eius . Similiter
8et paulus apostolus clamat dicens . Imitatores dei estote ; sicut
9filii karissimi . Quid ad haec respondebimus fratres . uel quam
10 excusationem habere poterimus? Si nobis aliquis
11dicat . Virtutes quidem quas fecit dominus debemus imi
12tari . Et hoc uerum est . sed tamen iusta potest esse
13excusatio tua . quid uirtutes et mirabilia facere non potes .
14quia non omnibus datum est hęc peragere . iuste autem et caste
15uiuere . et caritatem cum omnibus custodire . cum dei adiutorio
16omnibus preceptum est . Nam et ipse dominus non dixit . Discite a me
17mortuos suscitare ; et super aquas siccis pedibus ambula
18re . Non hoc quidem dixit . sed ait ; quia mitis sum et humi
19lis corde . Et iterum . Diligite inimicos uestros . et benefa
20cite his qui oderunt uos . Et iterum dicit . Estote mise
21ricordes . sicut et pater uester caelestis misericors est ; qui solem
22suum orriri facit super bonos et malos . et pluit super iustos et
23iniustos . Et iterum . Estote perfecti. sicut et pater uester
24perfectus est . Et licet sint alia multa in quibus debeamus
25et dominum et beatos martyres imitari . Ista tamen duo pre
26cipua sunt . id est ut mitessimus et humiles corde ; et ini
27micos nostros toto corde et totis uiribus diligamus . De dili
28gendis ergo inimicis fratres karissimi . nullus in ueritate usquam
[ 146v ]
1 se poterit excusare . Potest autem michi aliquis dicere . non possum
2ieiunare ; non possum uigilare ; numquid tamen potest dicere .
3non possum amare . potest iterum dicere . non possum res
4meas totas pauperibus dare . et in monasterio postea deo
5seruire . Numquid potest dicere non possum diligere
6proximum . Ó homo si dixeris quia a uino non possis uel a car
7nibus abstinere . Credimus tibi si autem dixeris quod non possis
8in te peccantibus indulgere . omnino non credimus . quia non
9remanet nobis ulla excusatio . dum non de cellario sed de
10corde istam elimosinam iubemur implere ut per uiam uitae
11ad aeternum patriam mereamur peruenire . Duobus enim
12preceptis id est diliges dominum deum tuum . et diliges proximum
13 tuum sicut te ipsum . quasi duobus spiritalibus pedibus si per uiam
14uere caritatis uolumus currere . ad aeternam patriam
15possumus feliciter peruenire . Istis quidem pedibus currebat
16apostolus paulus quando dicebat . Ego autem sic curro . non quasi
17in incertum . qui ergo dilexerit inimicos suos et benefecerit
18his qui oderunt eum ; illud in eo impletur quid dominus dixit .
19Diligite inimicos uestros ; ut sitis filii patris uestri qui in cęlis est .
20Modo ergo elige . o homo quid tibi placuerit . si inimicos
21dilexeris ; non solum amicus sed etiam filius dei esse mereberis .
22Si autem inimicos amare nolueris ; propitium deum habere
23non poteris . Quia scriptum est . Qui odit fratrem suum homicida
24est ; et in tenebris ambulat . et nescit quo uadit . quoniam tene
25brę obcaecauerunt oculos eius . Numquid hęc uerba
26mea sunt fratres karissimi . non mea quidem . sed de scripturis sanctis
27et catholicis proferuntur . Ut ergo nesimus homicidae
28nec in tenebris remaneamus ; studeamus non solum
[ 147r ]
1 amicos sed etiam inimicos diligere ; ut pium et misericordem
2deum possimus uerę caritatis uinculum . cum libera conscientia
3nobis complacere et affari . Ipse enim dixit . Si dimiseritis homi
4nibus peccata eorum ; dimittet et uobis pater uester caelestis peccata
5uestra . Si autem non dimiseritis ; nec pater uester dimittet uobis
6debita uestra . Diligenter ergo attendite fratres karissimi et scito
7te aliud esse in deum peccare . et aliud in homine . Quando
8enim in nobis peccant homines ; si petentibus ueniam non
9indulgemus peccatum incurrimus . Quando autem
10aliqui in deum peccauerint . si sine grandi districtio
11ne indulgere uoluerimus . participes nos peccatis eorum
12efficimur . Dicit ergo dominus . Si dimiseritis hominibus .
13peccata eorum . dimittet uobis pater uester caelestis peccata
14uestra . Rogo itaque uos fratres karissimi . quid dulcius dici po
15test ; in potestate enim nostra posuit . qualiter in die iudicii
16 iudicabimur . Non enim dixit . Vade ad orientem quae
17rere legem ; nauiga usque ad occidentem et inuenias et ca
18pias indulgentiam . Sed hoc tantum dicit . dimitte
19inimico tuo ; et dimittetur tibi . Indulge ; et indulgebitur
20tibi . Da et dabitur tibi . Nichil ergo a te exterius quę
21rit deus . sed tantum ad te ipsum et ad conscientiam tuam
22te dirigit . In te enim posuit . quod requirit . Non enim
23medicamenta uulneribus tuis longe opus habes . sed pec
24catorum tuorum indulgentiam si uis intus in cellario cor
25dis tui poteris inuenire . Sed dicit aliquis . tanta ma
26la inimicus meus compulit sustinere . ut eum nulla ratione
27possim diligere . O homo attendis quid tibi fecerit ini
28micus . et non attendis quid tu feceris deo . Si autem
[ 147v ]
1 conscientiam tuam diligenter discutis et inquiris ; sine ulla
2conpensatione maiora tú peccata commississe in deo ; intelliges ;
3quam ea quę in te comiserit homo . Considera ergo qua
4fronte uis ut tibi deus dignetur dimittere multum ; cum
5tu non adquiescis dimittere paruum . Sed si hęc quę
6supra diximus spiritalia medicamenta sicut deo propitian
7te semper consueuistis libenter accipitis . et in sancto armario
8conscientię uestrę reconditum diligentissime custoditis ;
9auxiliante domino uenena diaboli non timebitis . et per odium
10aut iracundiam uel malitiam . numquam uobis postea
11animarum uulnera ingerentur ; et si forte subrepserint .
12cito per caritatem pristinam ad meliorem reuocabuntur
13emendationem . Recte ergo atque ex debito aecclesię . beatorum
14martyrum solemniter caelebrantur insignia ; quia
15illuminantes uirtute fidei suę innumerabiles populos ;
16soli quidem inlatam senserunt mortem ; sed non soli mor
17tis suae beneficia possederunt . Immensa enim dei nostri
18pietas multiplex est ad bonitatem . Quia in paucorum
19 triumphis ; plurimorum commodis disponere prospicit ;
20illorum siquidem merita martyrum . nostra uult esse suffragia ;
21Simulque dum nobis fidem ueram duro martyrii agone
22commendat afflictione precedentium . instructionem ef
23ficit posterorum . Quanta est ergo fratres karissimi circa nos
24dei nostri sollicitudo . Illos enim examinat ; ut nos ad
25quirat eorumque cruciatus . nostros uult esse profectus .
26Merito ergo eos colimus fratres qui periculis suis pugnant ;
27et nostris utilitatibus militant ; qui per lucis uitęque contemp-
28tum nos edocent ; quanto deum nostrum mentis nostrae
[ 148r ]
1 debeamus affectu uenerari . Ueneremur ergo dilectissimi
2in sanctorum martyrum gloria fidem nostram ; et congratule
3mur magnę fidei uestrę . Martyrum enim mater est catho
4lica fides ; per quam sanctorum martyrum portio . et uirtutum
5plenitudo integra manet in caelo . Numquam enim
6hanc uitam constanter expenderent ; nisi esse alteram incom
7parabiliter beatiorem perfecta difinitione sentirent . In sanctis
8itaque preconibus ueritatis . magna nimitas passionis et resur
9rectionis auctoritas est . Prompti enim pereunt in melius
10reparandi ; quibus per angustias tribulationum aperitur exitus .
11ad tribulationum plenitudinem gaudiorum . Oratio enim eorum .
12quę castitatis ac iustitię et aelimosinarum operibus cum martyrii
13palma adiuuatur et eleuatur ; excedit mundum ; penetrat
14paradysum . euolat usque ad ipsum summae maiestatis
15angelo offerente conspectum . Sicut quodam in loco
16uox testatur angelica . Et cum tu inquit orares . ego obtuli
17orationem tuam in conspectu claritatis dei . Quę cum ita
18sint fratres karissimi ; honoremus beatos martyres ; principes
19fidei ; intercessores mundi ; precones regni ; conciues an
20gelorum . heredes quidem dei ; coheredes autem christi .
21 Quod si autem dicas mihi . quid honoras
honoreshonoras
in carne iam reso
22luta atque consumpta de hac uita . de qua iam nulla
23cura est . Recordare quod ueritas loquitur per prophetam
24dicens . Pretiosa est in conspectu domini . mors sanctorum eius .
25Et iterum . Iustorum autem animę in manu dei sunt ; et non
26tanget illos tormentum mortis . Et iterum . Mihi autem
27nimis honorati sunt amici tui deus ; nimis confortatus est
28principatus eorum . Iusti autem in perpetuo uiuent ; et apud
[ 148v ]
1 dominum est merces eorum . De quibus alio loco dicitur . Dominus in
2quit custodit omnia ossa eorum ; et unum ex his non conte
3retur . Honoro ergo cicatrices pro christi nomine susceptas .
4honoro uiuentes in memoria perennitatis uirtutes ;
5honoro corpus quod mihi deum meum ostendit diligere .
6Cur ego non honorarent corpus illud omnes fideles . quid re
7uerentur etiam doemones . quod aliquando afflixerunt
8in supplicio . sed modo glorificant in sepulchro? Honore-
9mus itaque fratres sanctos martyres ; ut eorum participes fieri . me
10reamur
Line 169:
esse
Addition to text.
esse in caelis . per omnia secula seculorum . Amen .