Pembroke 25 Sermo 74 (fols. 148v–151r)

Pembroke 25 Sermo 74 (fols. 148v–151r)

1 [ 148v ]

10.lxxiiij.

11OMELIA . IN NATALE PLURIMORUM CONFESSORUM .

12SCRIPTUM EST FRATRES KARISSIMI IN EVANGELICA LECTIONE . QUOD –

13homo quidam peregre proficiscens uocauit seruos suos et tra

14didit illis bona sua . Et uni dedit quinque talenta .

15Alii autem duo . Alii uero unum . Vnicuique secundum propriam

16uirtutem et profectus est statim . Homo iste paterfamilias

17dominus christus est . qui ad patrem post resurrectionem uictor ascen

18dens . uocatis apostolis doctrinam euangelicam tradidit . non pro

19largitate tamen et parcitate . Alteri plus . et alteri minus

20tribuit . sed pro accipientium uiribus . Quomodo et apostolus

21eos qui soli dum cibum capere nondum poterant . lacte

22potasse dicit . Denique et illum denique talentis decem fece

23rat . et eum qui de duobus .iiii. similiter recepit gaudium .

24non considerans lucri magnitudinem sed studium uolun

25tatis . In quinque etenim et duobus et uno talento . diuer

26sas gratias intelligimus . que unicuique tradite suNt .

27Uel in primo omnis sensus examinatus est . In secundo

28intelligentia et opus . In tertio uero ratio qua homi- [ 149r ]

1 nes a bestiis separantur . Abiit autem qui quinque talenta

2acceperat . et operatus est in eis et lucratus est alia quinque .

3Acceptis itaque terrenis sensibus . caelestium sibi notitiam dupli

4cauit ex creaturis intelligens creatorem . ex corpolibus

5incorporabilia . ex uisibilibus inuisibilia . ex breuibus aeterna .

6Similiter et qui duo acceperat lucratus est alia duo . et iste

7pro uiribus quicquid intelligi didicerat . in euangelio

8duplicauit . siue enim scientia seu opere presentis uitae . futurę

9beatitudinis typum intellexit . Post multum uero

10temporis uenit dominus seruorum illorum . et posuit rationem

11 cum eis . Grade quidem tempus est . inter ascentionem

12saluatoris et secundum eius aduentum . In quo exacturus est

13quod unicuique dedit . Et accedens qui quinque talenta

14acceperat . obtulit alia quinque talenta dicens . Domine .

15quinque talenta mihi tradidisti . ecce alia quinque super

16lucratus sum . Ait illi dominus eius . Euge serue bone et fi

17delis . quia super pauca fuisti fidelis supra multa te con

18stituam . intra in gaudium domini tui . Accessit autem et qui

19duo talenta acceperat et ait . Domine . duo talenta tradi

20disti mihi . ecce alia duo superlucratus sum . Ait illi dominus eius

21Euge serue bone et fidelis . quia super pauca fuisti fidelis

22supra multa te constituam . intra in gaudium domini tui .

23vtrique ergo sermo est ut iam ante dixi . ut qui de quin

24que talentis decem fecerat . Id est qui de quinque corporis

25sensibus spiritaliter agens multiplicauerat . et uita actua-

26li bene peregerat . et qui de duobus quattuor . Id est qui hoc

27intelligens fratribus predicauit . et opere compleuit et eosdem

28proximos per bonum suum exemplum ad fidem deduxit christi . [ 149v ]

1 simul gaudeant in conspectu domini sui . Item . sermo patrisfami

2-lias sermo blanditur atque ei dicitur . Euge quod est bene

3gaude . et notandum est . quod omnia quę in presenti tem

4pore habentur . Licet magna uideantur et plurima .

5tamen comparatione futurorum bonorum pauca et parua

6sunt . quia super pauca fuisti fidelis inquit supra multa

7te constituam . Id est in aeterna quiete . Quid autem magis

8potest dare fideli seruo . quam esse cum domino et uidere

9gaudium domini sui . In aeternam et enim beatitudinem collo

10catus quod non habuerit inmerito . habebit in carita

11te . et tale gaudium habiturus erit de alterius gloria

12imminentiore . ac si sua esse uideatur . Intra inquit in

13gaudium domini tui . Ac si dicat . suscipe quę nec oculus

14 uidit . nec auris audiuit . nec in cor homines ascendit .

15Sed ¹ In left margin: Gregorii omelia [?] super euangelio quidam . homo iste peregre proficiscens seruis suis bona

16sua tradidit . quia fidelibus suis spiritalia dona deus

17concessit . et uni quidem dedit quinque talenta . alii

18autem duo . alii uero commisit unum . quinque . etenim sunt

19corporis sensus . Id est uisus . auditus . gustus . odoratus

20et tactus . Quinque igitur talenta . dona quinque sensuum

21significant . quibus exterior scientia exprimitur .

22Duobus uero . intellectus et operatio designatur . Unius

23enim talenti nomine . intellectus tantummodo designantur .

24Sed is qui quinque talenta acceperat alia quinque lucratus

25est . quia sunt nonnulli . qui et si interna ac mistica nesci

26unt . pro intentione tamen supernę patrie docent recta

27quę possunt . de ipsis exterio Line 74: ri

Addition to text.

ribus quę acceperunt . Dum

28que se a carnis petulantia . a terrenarum ambitu rerum . [ 150r ]

1 atque a uisibilium uoluptate custodiunt . ab his etiam alios a com

2modendo compescunt . et sunt nonnuli qui quasi duobus

3talentis ditati . Intellectum atque operationem percipiunt . et sub

4tilia de internis intelligentes . mira in exterioribus . Cumque

5et intelligando et operando aliis prędicant . quasi de negatio

6duplicato reportant lucrum . Bene autem alia quinque uel

7alia duo . in lucrum uenisse referuntur . quia dum utrique

8sexui predicatio impenditur . quasi accepta talenta gemi

9nantur . Sed his qui unum talentvm talentatalentvm acceperat . abiens

10fodit in terram et abscondit pecuniam domini sui . Talentum

11in terra abscondere est acceptum ingenium in terrenis

12actibus implicare . Lucrum spiritale non adquirere .

13Cor a terrenis cogitationibus suis numquam subleuare .

14Sunt namque nonnulli . qui donum intelligentię percoeperunt .

15Sed tamen quae sola carnis sunt sapiunt . De quibus per pro

16 phetam dicitur . Sapientes sunt ut faciant mala . Bene

17autem facere nesciunt . sed dominus qui talenta contulit . rationem

18positurus redit . quia os qui nunc pie spiralia dona tribuit .

19districte in iudicio merita exquiret . quid quisque accepit

20considerat . et quod lucrum de acceptis talentis reportet

21pensat . sensus ³sensus] altered by a later hand to seruus; in right margin: Gregorius qui geminata talenta retulit . a domino lau

22datur atque ad aeternam remunerationem perducitur . cum ei

23uoce dominica dicitur . Euge serue bone et fidelis . et quia

24super pauca fuisti fidelis su Line 99: p

Addition to text.

pra multa te constituam . intra

25in gaudium domini tui . Pauca quippe sunt omnia bona

26presentis uitę . quamlibet multa uideantur . sed tunc fide

27lis seruus supra multa constituitur bona . quando de

28uicta omni corruptionis molestia . de terrenis gaudiis [ 150v ]

1 in illa caelesti sede gloriatur . Tunc ad gaudium domini superfecte intro

2mittitur . quando in aeterna illa patria adsumptus atque ange

3lorum coetibus ammixtus . sic interius gaudet de munere . ut

4non sit iam quod exterius doleat de corruptione . Depositio

5ne ergo istius sancti solemnia caelebramus . cui talenta ista

6superius nominata credita non ignoramus . Quid est deposi

7tio? Non tantum illa manibus procurata est . sed et illa qua

8homo uinculis corporalibus absolutus liberiturus ad cęlum .

9talentum sibi creditum domino suo duplicatum reportabit . Ipsa

10plane est depositio . in qua concupiscere abicimus cessamus

11delinquere . peccare deponimus . Et ideo hęc dies pro cęlebri

12tate maxima procuratur . quia uera est et summa festiuitas .

13mortuum esse uitiis . et soli uiuere iustitiae . Nam et natale dicitur .

14quod delictorum carcere liberati . libertate nascimur sal

15uatori . Natale igitur sicut dixi patris nostri istius confesso

16ris caelebramus . in cuius laudibus primum illud dicendum est ;

17quod fuit in sacerdotio suo . Innocens . mansuetus . et humi

18 lis . sobrius et pius . Sic tamen innocens . ut esset pariter et astu

19tus . Sic mansuetus . ut miseretur . in eo se ueritas lenitatis .

20Sic humilis . ut in ipsa humilitate maioris reuerentię auc

21toritate precelleret . Fuit enim innocens et astutus . quando

22impleuit dictum domini qui ait . Estote astuti ut serpentes . in

23nocentes ut columbae . Fuit enim innocens sanctę aecclesiae

24amministratione . astutus in catholicae fidei passione .

25semper enim sicut serpens cum insecutionem patitur astutia quan

26tum capud suum tuetur . cętera membra contemnit . Legerat

27enim dicente apostolo quia uiri caput christus est . Qualis uir

28sit beatus iste confessor hic intelligimus . unde pro merito [ 151r ]

1 suo et hic summum ineruit sacerdotium . et postea apud deum coro

2nam confessionis accepit . Largiente domino nostro iesu christo . qui

3cum eodem patre patraepatre et spiritu sancto . uiuit et regnat . per infinita secula

4seculorum . amen .