Pembroke 25 Sermo 65 (fols. 133v–136v)

Pembroke 25 Sermo 65 (fols. 133v–136v)

1 [ 133v ]

27.lxv. OMELIA IN NATALE SANCTI MARTINI EPISCOPI . [ 134r ]

1 Line 2: .i.

Addition to text.

Placement: margin.i. Postquam dominus noster iesus christus triumphator ad alta

2caelorum ascendit et in maiestate paterna conse

3dit ; multis seculi partibus doctorum lumina concessit . qua

4tinus ignorantię tenebris effugatis . ad uerum lumen

5agnoscendum gentes ubique conuerteret . Et quasi –

6stillę diuersis in caeli partibus clarescunt ; ita et docto

7res sancti per uarias mundi partes lucescerent ; ut omnibus

8uia patesceret salutis . et ueritatis lux claresceret cunc

9tis . Unde et beatissimum martinum galliae direxit in

10partes . ut populos gentilitatis errore torpentes lu-

11ce ueritatis inradiaret . et plurimas de antiqui hostis

12faucibus extraheret gentes ; et sacratissimo christi coniun

13geret corpori . Line 14: .ii.

Addition to text.

Placement: margin.ii. Iste igitur martinus primum sub rege con

14stantino in adolescentia sua . Deinde sub iuliano cesare

15inuitus militans . magis elegit deo cęlesti seruire . quam im

16peratori militare terreno . Quia cum decem annorum esset

17inuitis parentibus ad aecclesiam fugiens . caticuminum

18se fieri postulauit . Et post sacri baptismatis misterium

19quod uigesimo secundo ętatis suę anno accepit . Mag

20nis in mundo claruit miraculis . Hęc sunt enim prima

21eius insignia . Quia dum adhuc caticuminus esset ; in fri

22gore hiemali . quod multum inhorruerat media clamidis

23suae parte . in porta ambientium ciuitatis pauperem

24uestiuit ; qua etiam parte clamidis suae . inter ange

25licos exercitus . dominum iesum nocte sequente uidit uesti

26tam clara uoce dicentem . Martinus adhuc caticuminus .

27hac me ueste contexit ; ut uerum intelligeret esse [ 134v ]

1 martinus . quod in euangelio dixerat dominus . Quandiu fecistis uni

2 ex his minimis . mihi fecistis . Line 30: .iii.

Addition to text.

Placement: margin.iii. In eodem quippe habitu quem

3pauper acceperat dignatus est . Iesus se ostendere ; ut similia

4studeamus agere . Deinde post hęc terrenę renuntiauit mili

5tiae . inquiens ad cesarem . ac tenus tibi militaui pater . ut nunc

6militem deo donatiuum tuum pugnaturus accipiat ; christi enim sum

7miles . pugnare mihi non licet . Tunc pro hac uoce indig

8natus est tirannus dicens . Certe non religionis gratia . sed

9metu futurae pugnę detractat militię . At martinus ad

10ha Line 38: n

Addition to text.

nc uocem constantissime inquit . si ignauiae hoc michi

11asscribitur non fidei . crastina die sine armis ante exercitum

12stabo ; et in nomine iesu signo crucis non clipeo protectus

13aut galea ; hostium cuneos penetrabo securus . Line 41: .iiij.

Addition to text.

Placement: margin.iiij. Postero autem

14die sancti uiri merito hostes legatos de pace miserunt . sua

15omnia seque dedentes . ne inermis ad praelium mitteretur .

16sed omnes absque uindicta . eius meritis liberarentur . Post

17haec quidem relicta militia sanctum hilarium antistitem

18uenerabilem expetiuit . Quia tunc temporis sicut lucifer in

19cęlo cęteris clarior stellis clarescit ; ita ille uir sanctus in

20aecclesia christi omnibus laudabilis . magnitudine fame et uitę

21sanctitate . et doctrinarum ueritate sanctarum . excelsior effulge

22bat cunctis . Huius disciplinis sanctus martinus uoluit se so

23ciari . t ¹canceled by subpunction ut talis uiri intrepidus exemplis . contra omnia

24maligni spiritus tela muniretur et dictis . Post hęc quidem

25diuino per saporem ammonitus est ęloquio . ut patriam

26parentesque quos adhuc gentilitas detinebat religiosa

27sollicitudine uisitaret ; et ad sacre conuerteret fidei [ 135r ]

1 professionem . At ille ²corrected from ipse peregrinationem illam adgressus est ; reuelans

2fratribus multa se aduersa passurum . et postea ita euenit . Primum

3enim inter alpes incidit in latrones . Cumque unus securi in

4caput eleuasset . sustinuit alter . Sed uinctis post ergum manibus

5 uni traditus est aduersantium . cui se interroganti an timeret

6Respondit . Numquam se fuisse tam securum ; quia sciebat misericordiam

7dei maxime in temptationibus ad futuram se illi dicebat . Magis

8autem de te doleo . ne christi misericordia latrocinia exercens indignus

9sis . et uerbum dei ad eum predicauit . statimque latro credidit ; Mar

10tinumque prosperę reddedit uiae . orans ut pro se dominum precaretur .

11Deinde item progressus est . et obuiam sibi in humana specie dia

12bolus in itinere se obtulit . quo pergeret interrogans . Cumque

13ad a martino responsi accepisset se quo dominus mittebat perge

14ret ; ait ad eum . Ubicumque ambulaueris . aduersabitur tibi zabulus .

15Tunc respondit ei prophetica uoce . Dominus mihi adiutor est ; non timebo

16minas tuas . Statimque é conspectu eius euanuit . Et postea ma

17trem quę se mundo genuit ; ipse regenerauit christo ; absoluens

18gentilitatis errore ; tamen patre in malis perseuerante . Sed

19post multas hereticorum tribulationes plures suo saluans

20exemplo . Iterum ad hilarium repedauit . et prope ciuitatem

21monasterium sibi construxit . In quo ei quidam caticu

22minus adhesit ; uolens eius instrui disciplinis . subito

23que mons sed absente uiro u febrium illum praerepsit .

24Quem uir dei rediens post Line 79: t

Addition to text.

triduum . precibus pro eo ad deum profusis

25resuscitauit ; uite que redditum baptizauit . qui multis post

26ea uixit annis . Ab hoc quidem tempore beati istius uiri

27nomen enituit . ut qui sanctus iam ab omnibus habebatur . potens etiam

28et uere apostolicus haberetur . Alterum quoque in lupicini [ 135v ]

1 cuiusdam uiri honorati agro laqueo suspensum . sacris oratio

2nibus pristinae restitiuit uitae . Line 85: .vii.

Addition to text.

Placement: margin.vii. Tertius ab eodem sancto uiro in

3carnoteno oppido . filius cuiusdam mulieris flentis . sola ora

4tione in conspectu populi resuscitatus est . Quo uiso mira

5culo . plurimi ex populo unanimiter crediderunt christo .

6Et iterum succedente tempore . in eodem oppido mutam

7ab infantia puellam oleo benedicto sanauit . Et alia mul

8 ta in episcopatu . sanctarum insignia uirtutum gessit miracula ;

9et multa caelestis uitae dogmata docens . priuatę con

10tinentiam uitę in multitudine populi constitutus non amisit .

11Humilis enim erat in habitu . iocundus in sermone . deuotus

12in predicatione uerax in iudicio ; uenerabilis in moribus .

13preuigil in orationibus ; assiduus in lectione . Constans in uul

14tu . pius in affectu ; honorabilis in sacerdotali ministerio ;

15infatigabilis uerbi dei seminator . impiger acceptam domini

16sui pecuniam multiplicare . Cum gaudentibus gaudens .

17Cum lugentibus lugens ; omnibus omnia factus . ut omnis

18lucrificaret christo . Virtutibus insignis . bonitate lauda

19bilis ; pietate amabilis multis in episcopatu fulgens

20uirtutibus . Nam turbam paganorum ritu tu multuantem

21in obsequio cuiusdam corporis uerbo orationis

22uno ligauit in loco . Iterumque resoluens . suis

23permisit dominari uestigiis . Ruentem pinum

24super se . signo crucis apposito auertit . Mirantemque tur

25bam christo credere fecit . se ipsum in tectu cuiusdam

26domus flammis opposuit ; ne inno tua lederet ignis tecta .

27qui fanum incendit idolatrię . Aliud quoque templum

28antiquo errore dęmonibus dedicatum . dum manu non potuit [ 136r ]

1 humana ; angelico uultus auxilio subuertit . necnon alio loco

2gentilium sacra subuertens . a quodam pagano gladio appetitus .

3Ille nudum ferientis ³corrected from ferientes ictui collum opposuit . Sed impius retro

4cadens ; suam intelligens impietatem ueniam postulauit

5a sancto . Alteroque librante iocum in sanctum caput . ferrum fugit

6de manibus . TReueris paraliticam puellam totisque resolutis

7membris sacra . benedicti olei infusione ; asstante populo

8pristinae reddidit sanitati . Tetra dii pro consularis uiri

9seruum . manus impositione a doemonio liberauit . Unde

10 et ille te tradius cum tota domo sua ; ad christianam conuersus

11est religionem . Cuiusdam quoque patris familias pueri a dę

12mone arrepti digitos in ós mittens . spiritum malignum per pu

13denda patientis exire compulit . Leprosum in porta pari

14siae ciuitatis a deformitate sui corporis . solo saluauit osculo .

15Sed et fimbria uestimenti eius uel filis cilicii ; Multos sanare

16morbos non dubium est. Filia arborii prefecti per impositionem

17ępistolę sancti martini . a grauissimus liberata est febribus . Pau

18lini oculum penniculo superposito sanauit . a dolore atque

19caligine . Idem quoque sanctus martinus cadens super gradus

20caenaculi . grauiter pene totis adtritus est membris ; Et nocte

21ab angelo dei ad integram recreatus est sanitatem ; sepiusque

22angelicis uisitationibus . et familiari collocutione fruebatur .

23Quadam uero die beatissimę genetricis dei et domini nostri iesu

24christi . et sanctorum apostolorum petri et pauli . necnon sanctarum uirgi

25num teclę et agnetis uisitatione . iste uir dei honoratus

26et confortatus est . Nam doemonum fantasmata et in

27diuersis figuris horribiles aspectus nihil metuens . nec

28ullis eorum fallaciis inludi potuit . Spiritu uero prophetarum [ 136v ]

1 ita claruit . ut multis multa predixerit futura ; ueluti maximo

2in italia uictoriam . et in aquileia interitum praedixerat . Eodem

3beato uiro sacrum caelebrante mysterium ad altarae . globus

4igneus subito de uertice fulsit illius . Euantius quidam ęgrotus

5properante ad se beato uiro prius sanitatem recepit . quam sanctus

6martinus domum intraret . In eadem quoque domo puerum

7a serpente percussum . sanctorum tactu digitorum a periculo mortis

8eruit . Nam tantę fuit uir dei patientiae . ut conuitia non

9doluit ; obprobria non sensit ; Immo et quorundam rusticorum

10flagella placido sustinuit animo . et eorum fixa terris anima

11lia . solo soluebat sermone nemini adulando blandiebatur

12principi ; nulli ueritatis uerba tacuit . sed semper adnota ora

13 tionum subsidia recurrebat . Vnde si quid ei potestas ren-

14nueret sęcularis . mox diuina illi prestabat pietas dei. Quędam

15persona a dęmonio uexata . stramine ubi sanctus martinus iace

16bat liberata est ; et non solum homines sed etiam animalia .

17a daemonum liberabat potestate . et mansuetos in suum redire

18gregem precipiebat . Et Line 157: i

Addition to text.

iam tante fuit misericordię . ut canibus

19insequentibus lepusculum imperauit stare . et miseram bestío

20lam a morte presente eripuit . Villa quedam in senónico

21grandinum tempestate sepuis uastata . ad preces sancti mar

22tini multis liberata est annis . Quaedam mulier . a sangui

23nis fluxu . uestimentorum illius tactu sanata est . Talibus etiam

24et aliis innumerabilibus electus dei sacerdos inmundo cla

25ruit . mi Line 164: ra

Addition to text.

raculis . quę per se dominus ostendere dignatus est . ut per eius

26exempla . ducatum nobis preberet ad celestia regna .

27Prestante domino nostro iesu christo. qui cum eodem patre et spiritu sancto

28uiuit et regnat . in secula seculorum . amen .